Bij een sportvereniging hoort sportief gedrag. Helaas is dit niet vanzelfsprekend en is ongewenst gedrag binnen sportverenigingen een thema dat veelvuldig wordt besproken in de media. Als bestuur vinden we een veilig sportklimaat binnen de vereniging en goede omgangsvormen erg belangrijk. Om hier invulling aan te geven heeft het bestuur besloten enkele richtlijnen en afspraken vast te leggen middels een ‘beleid ongewenst gedrag’. Leidraad hierbij is de NOC-NSF ‘Toolkit Beleid Grensoverschrijdend Gedrag’ geweest.

Omgangsvormen/omgangsregels

Binnen sportverenigingen heb je te maken met intimiteit. Bij veel activiteiten is er sprake van lichamelijk contact. Gedacht kan worden aan het stoeien, in kleine ruimten vertoeven en het douchen in gemeenschappelijke ruimten. Ook worden er gemakkelijk opmerkingen gemaakt over de prestaties of het uiterlijk van een ander. Het actief hanteren en uitdragen van omgangsregels helpt om overschrijding van grenzen te voorkomen.

Hieronder vind je de omgangsregels voor alle leden en bezoekers van de
vereniging, zoals deze door NOC-NSF zijn opgesteld, welke Omnivereniging De Pont ook wil uitdragen.

1. Ik accepteer en respecteer de ander zoals hij is en discrimineer niet.
   Iedereen telt mee binnen de sportvereniging.
2. Ik houd rekening met de grenzen die de ander aangeeft.
3. Ik val de ander niet lastig. Ik berokken de ander geen schade.
4. Ik maak op geen enkele wijze misbruik van mijn machtspositie.
5. Ik scheld niet en maak geen gemene grappen of opmerkingen over
   anderen.
6. Ik negeer de ander niet.
7. Ik doe niet mee aan pesten, uitlachen of roddelen.
8. Ik vecht niet, ik gebruik geen geweld, ik bedreig de ander niet.
9. Ik kom niet ongewenst te dichtbij en raak de ander niet tegen zijn of haar
   wil aan.
10. Ik geef de ander geen ongewenste seksueel getinte aandacht.
11. Ik stel geen ongepaste vragen en maak geen ongewenste opmerkingen
    over iemands persoonlijk leven of uiterlijk.
12. Als iemand mij hindert of lastig valt dan vraag ik hem/haar hiermee te
    stoppen.
13. Als dat niet helpt, vraag ik een ander om hulp.
14. Ik maak geen foto- of beeldopnames in het kleedlokaal c.q. in de
    doucheruimte.
15. Ik help anderen om zich ook aan deze afspraken te houden en spreek
    degene die zich daar niet aan houdt erop aan en meld dit zo nodig bij het
    bestuur. 

WhatsApp richtlijnen: 

Zo nu en dan ontstaat er discussie over wat er wel en niet kan en mag worden
geplaatst in een groepsapp, daarom stellen we een aantal richtlijnen voor:

Beperk je tot het onderwerp van de groep
Een groepsapp is bedoeld voor leden onderling om elkaar te informeren over tennis gerelateerde zaken. In deze appgroep worden voornamelijk mededelingen gedaan. Reageer alleen als je een reactie hebt die iets toevoegt aan het gesprek,of als er expliciet een reactie aan je gevraagd wordt.

Beperk je tot boodschappen die voor de hele groep zijn
Wil je iemand anders van de WhatsApp-groep iets persoonlijks vragen of
mededelen, gebruik daarvoor dan niet de groep, maar stuur een persoonlijk
appje. Zo houd je zo’n groep zuiver: alleen dingen die iedereen aangaan worden besproken.

Houd het netjes
Laat iedereen in zijn waarde, voorkom alles wat op digitaal pesten lijkt en laat je niet verleiden tot discussies.

Houd het “zakelijk”
Leuk hoor, een beetje humor op zijn tijd, maar ook een goed bedoelde grap kan al snel verkeerd opgevat worden, niet iedereen kan jouw humor waarderen.

Wanneer je je onverhoopt toch stoort aan een bericht van een andere
deelnemer, meld dit dan niet in de groep, maar stuur een privébericht naar die
persoon en eventueel aan een beheerder van de app.

De beheerders van de app zullen toezien op naleving van bovenstaande, het
blijven echter richtlijnen en het kan best een keer zijn dat zij een gesprek dat iets buiten de regels lijkt te verlopen laten plaats- vinden. Vind je dat er niet tijdig genoeg wordt ingegrepen, meld dit dan in een privébericht aan een van de beheerders. Verder nog een tip, als je graag de informatie in de app groep leest, maar niet steeds een melding wil krijgen als er iemand iets plaatst kun je de meldingen voor deze app groep uitzetten. Zo kan je de berichten lezen op een moment dat het je uitkomt. Om dit in te stellen open je de app en klik je in de bovenste (titel) balk, hiermee kom je in het Groepsinformatiescherm. In dit scherm is een optie ‘Stil’, hier kan je kiezen voor een periode dat je geen
meldingen wil zien/horen. 

Gedragsregels begeleiders in de sport
Omgangsregels kunnen gezien worden als algemene uitgangspunten voor
gedrag. In de sport is de relatie tussen de trainer en de sporter erg belangrijk.
Daarom heeft de georganiseerde sport gedragsregels vastgesteld. Deze
gedragsregels zijn gericht op trainers/ coaches/ begeleiders/ kaderleden (verder in de tekst begeleider genoemd) en maken deel uit van het Tuchtreglement van de sportbond. De gedragsregels geven aan waar de grenzen liggen in het contact tussen begeleider en sporter.

Deze gedragsregels zijn opgesteld voor begeleiders in de sport aangezien uit
cijfers blijkt dat plegers veelal begeleiders zijn en slachtoffers veelal sporter. De gedragsregels vormen – aangevuld met de omgangsregels – een richtlijn voor de omgang tussen sporters en begeleiders. Deze gedragsregels zijn anders dan omgangsregels afdwingbaar. Als een of meerdere gedragsregels overtreden wordt dan kan een tuchtprocedure met tuchtrechtelijke sancties volgen vanuit de sportbond.

Hieronder vind je een overzicht van de ‘Gedragsregels begeleiders in de sport’ zoals vastgesteld binnen de georganiseerde sport:

1. De begeleider moet zorgen voor een omgeving en een sfeer waarbinnen
   de sporter zich veilig kan voelen.
2. De begeleider onthoudt zich ervan de sporter te bejegenen op een wijze
   die de sporter in zijn waardigheid aantast, én verder in het privé-leven van
   de sporter door te dringen dan nodig is in het kader van de
   sportbeoefening.
3. De begeleider onthoudt zich van elke vorm van (machts)misbruik of
   Seksuele Intimidatie tegenover de sporter.
4. Seksuele handelingen en seksuele relaties tussen de begeleider en de
   jeugdige sporter tot zestien jaar zijn onder geen beding geoorloofd en
   worden beschouwd als seksueel misbruik.
5. De begeleider mag de sporter niet op een zodanige wijze aanraken dat de
   sporter en/of de begeleider deze aanraking naar redelijke verwachting als
   seksueel of erotisch van aard zal ervaren, zoals doorgaans het geval zal
   zijn bij het doelbewust (doen) aanraken van geslachtsdelen, billen en
   borsten.
6. De begeleider onthoudt zich van (verbale) seksueel getinte intimiteiten via
   welk communicatiemiddel dan ook.
7. De begeleider zal tijdens training(stages), wedstrijden en reizen
   gereserveerd en met respect omgaan met de sporter en met de ruimte
   waarin de sporter zich bevindt, zoals de kleedkamer of de hotelkamer.
8. De begeleider heeft de plicht – voor zover in zijn vermogen ligt – de sporter
   te beschermen tegen schade en (machts)misbruik als gevolg van Seksuele
   Intimidatie. Daar waar bekend of geregeld is wie de belangen van de
   (jeugdige) sporter behartigt, is de begeleider verplicht met deze personen
   of instanties samen te werken, opdat zij hun werk goed kunnen
   uitoefenen.
9. De begeleider zal de sporter geen (im)materiële vergoedingen geven met
   de kennelijke bedoeling tegenprestaties te vragen. Ook de begeleider
   aanvaardt geen financiële beloning of geschenken van de sporter die in
   onevenredige verhouding tot de gebruikelijke dan wel afgesproken
   honorering staan.
10. De begeleider zal er actief op toezien dat deze regels worden nageleefd
    door iedereen die bij de sporter is betrokken. Indien de begeleider gedrag
    signaleert dat niet in overeenstemming is met deze gedragsregels zal hij
    de daartoe noodzakelijke actie(s) ondernemen.
11. In die gevallen waarin de gedragsregels niet (direct) voorzien, ligt het
    binnen de verantwoordelijkheid van de begeleider in de geest hiervan te
    handelen.

(‘Gedragsregels begeleiders in de sport’ zoals vastgesteld in de Blauwdruk
Tuchtreglement Seksuele Intimidatie in de AV van NOC*NSF van 15 november
2011)

Wanneer een lid van de sportvereniging zich niet houdt aan de gedragsregels
dan heeft het bestuur de opdracht de regels te handhaven. Om dit te kunnen
doen zal uitgezocht moeten worden wat er is voorgevallen. Het beginsel hoor en wederhoor moet dan worden toegepast. De sportbond kan de vereniging
ondersteunen bij een dergelijk onderzoek maar ook met de afhandeling daarvan. Mocht het zo zijn dat er sprake is van Seksuele Intimidatie dan kan dit niet op verenigingsniveau worden afgehandeld. In zo’n geval zal contact gezocht moeten worden met de sportbond. De bond en de  vereniging kunnen dan overleggen over het vervolg van de zaak. Het is mogelijk dat er ook door justitie een onderzoek wordt uitgevoerd en in zo’n geval zal het onderzoek van justitie eerst afgerond moeten zijn voor de zaak binnen de sport onderzocht kan worden. De meeste sportbonden laten het onderzoek op het terrein van Seksuele Intimidatie (SI) uitvoeren door het Instituut voor Sport Rechtspraak (ISR). Er zijn ook een aantal bonden die zelf een tuchtcollege kunnen samenstellen om het onderzoek te kunnen doen en ook een uitspraak kunnen doen. Wanneer een tuchtcollege een uitspraak doet over een zaak die te maken heeft met Seksuele Intimidatie, dan wordt de uitspraak vastgelegd in het register tuchtrechtelijke uitspraken SI (‘zwarte lijst’). Deze procedure bestaat uit een aantal stappen die achter elkaar gezet moeten worden. Om succesvol te zijn is het daarom ook van groot belang
dat een vereniging bij een vermoeden van Seksuele Intimidatie contact zoekt met de bond en zeker niet zelfstandig onderzoek gaat doen, laat staan sancties opleggen. Deze werkwijze kan in veel gevallen wat overdreven lijken. Helaas leert de ervaring dat zaken die klein lijken toch groot kunnen zijn. Daarbij komt ook dat je als bestuurder door te overleggen rugdekking krijgt. Dat is belangrijk omdat bestuurlijke beslissingen op dit terrein soms de media kunnen halen of later nog in een rechtszaak ter discussie kunnen staan.

Adviseurs van Vertrouwenspunt Sport ondersteunen zowel verenigingen als
sportbonden bij de stappen die genomen moeten worden. Hieraan zijn geen
kosten verbonden.